Zielony Rower - Greenway Karpaty Wschodnie

Zielony Rower - Greenway Karpaty Wschodnie www.zielonyrower.pl Polska, Słowacja, Ukraina

Prezentacja szlaku Zielony Rower - Greenway Karpaty Wschodnie to międzynarodowy szlak dziedzictwa łączący atrakcje przyrodnicze i kulturowe bieszczadzkiego pogranicza, warsztaty twórców ludowych, galerie oraz lokalne inicjatywy na rzecz ochrony przyrody i dziedzictwa kulturowego.

Bieszczady to najdalej na południowy wschód wysunięty region Polski, będący częścią wielkiego łuku Karpat Wschodnich - świata przyrody bez granic. Od stuleci region ten był miejscem stykania się różnych kultur, narodów i grup etnicznych - Wołochów, Łemków, Bojków, Żydów, Romów, Rusinów, Polaków, Słowaków, Ukraińców i Węgrów. Bieszczady dzisiaj to także jeden z najrzadziej zamieszkanych obszarów górskich w Europie, ich znaczną część zajmują fragmenty pierwotnej puszczy karpackiej, które nadal zamieszkują duże ssaki drapieżne z niedźwiedziem, wilkiem i rysiem na czele.

Główna oś szlaku rowerowego Zielony Rower w Bieszczadach liczy 125 km, a przylegające do niej pętle lokalne oraz inne szlaki tematyczne blisko 1300 km, rozciągając się na obszarze 2428,6 km2 i przebiegając przez pierwszy na świecie trójstronny rezerwat biosfery UNESCO "Karpaty Wschodnie".

Podróżując szlakiem, można poznać oryginalne przedsięwzięcia z zakresu ekoturystyki i wspierania lokalnego rzemiosła, posmakować regionalnej kuchni, posłuchać muzyki i poczuć prawdziwą atmosferę europejskich kresów. Idea szlaku opiera się na założeniu, że wspólne zasoby i atrakcje dziedzictwa kulturowo-przyrodniczego polsko-słowacko-ukraińskiego pogranicza powinny stanowić źródło zaspokajania potrzeb przez jego mieszkańców oraz stanowić podstawę rozwoju markowych usług oferowanych na światowym rynku turystycznym.

Inicjatywę Zielony Rower podjęto w 2001 roku, aby wzmocnić udział lokalnych społeczności w rozwoju regionu, a jednocześnie chronić wyjątkowy charakter przyrody Bieszczadów i ich dziedzictwo kulturowe. Projekt szybko zyskał poparcie społeczne, a jego zwolennicy zawiązali Grupę Partnerską "Zielone Bieszczady". Dzięki zaangażowaniu lokalnych społeczności Zielony Rower to znacznie więcej niż tylko szlak rowerowy - stanowi inspirację dla wszystkich, którym leży na sercu zachowanie piękna przyrody w Bieszczadach i różnorodności kulturowej. Zielony Rower został zapoczątkowany w Polsce, ale w 2004 roku uruchomiono trasę na Słowacji. Obecnie trwają prace nad ukraińską częścią szlaku. Główne atrakcje turystyczne i ważniejsze miejscowości wzdłuż szlaku (dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe itd.) Karpaty Wschodnie to region, który łączy bezcenne wartości przyrodnicze z barwną mozaiką etniczno-kulturową oraz bogatą historią trzech krajów: Polski, Słowacji i Ukrainy.

Główny obszar rezerwatu biosfery UNESCO (pierwszy trójstronny rezerwat na świecie)[M1] obejmuje ochroną fragmenty pierwotnej puszczy karpackiej oraz obszary, które stanowią siedlisko dużych drapieżników. Atrakcje turystyczne • pobyt na obszarze największego w Polsce górskiego parku narodowego - Bieszczadzkiego PN, • wędrówki piesze i konne po połoninach, • wycieczki rowerowe przez górskie doliny, • przejazd bieszczadzką leśną kolejką wąskotorową, którą ciągnie parowa lokomotywka po ostępach Ciśniańsko-Wetlińskiego Parku Krajobrazowego, • fotografowanie, podglądanie i tropienie karpackiej zwierzyny (żubry, wilki, jelenie, ptaki) - wędrówki przyrodnicze zprzewodnikiem, • wieczory z karpacką muzyką i winem - spotkania z ciekawymi ludźmi, • zwiedzanie zabytkowych drewnianych cerkwi, • odwiedziny w galeriach i pracowniach artystów i rzemieślników, • nauka tradycyjnego rzemiosła i rękodzielnictwa (garncarstwo, wytwarzanie ozdób z bibuły, malowanie na szkle, malarstwo sztalugowe, kowalstwo, wikliniarstwo), np. nauka bibułkarstwa w Bóbrce, warsztaty ceramiki artystycznej w Jankowcach, • loty szybowcem, samolotem lub na paralotni nad górami, • przejażdżki psimi zaprzęgami oraz zimowe piesze wędrówki na nartach i rakietach śnieżnych, • jesienne i wiosenne wyprawy fotograficzne, • wycieczki kajakowe i żegluga po sztucznym Jeziorze Solińskim oraz górskiej rzece San, • odwiedziny w Ekomuzeum Trzy Kultury w Lutowiskach, • ślady, pozostałości oraz miejsca pamięci kultury żydowskiej, • potrawy wywodzące się z tradycji kulinarnej wielu kultur i narodów, np. przygotowane przez Koło Gospodyń Wiejskich w Uhercach Mineralnych, • zbieranie runa leśnego, • rezerwaty karpackiej przyrody oraz ścieżki przyrodnicze, • połowy górskich gatunków ryb, pstrągów i lipieni. Na szlaku Zielony Rower skosztujemy znakomitego spadziowego miodu, zakupimy oryginalną rzeźbę lub ikonę, a nawet "bieszczadzkiego dusiołka" na szczęście. Czekają tu na nas produkty lokalne "made in Bieszczady" opatrzone znakiem przedstawiającym niedźwiedzia toczącego koło. Główne miejscowości Szlak Zielony Rower - Greenway Karpaty Wschodnie przebiega przez obszar, gdzie dominują małe zaciszne wsie, a większe z nich to Cisna, Baligród, Solina, Olszanica, Lutowiska, Czarna, Komańcza. W Bieszczadach są dwa nieduże miasteczka - Lesko i Ustrzyki Dolne.

Cały obszar zamieszkuje niespełna 55 000 bardzo gościnnych ludzi. Ogólna charakterystyka szlaku Główna oś szlaku po stronie polskiej liczy 125 km, łącząc przejścia graniczne na Słowację i Ukrainę. W główną oś wpisanych jest kilkanaście lokalnych pętli tematycznych, które łącznie tworzą sieć ponad 1300 km bieszczadzkich tras rowerowych o różnym stopniu trudności. Po stronie słowackiej oznakowano ok. 50 km głównej osi szlaku ("Zeleny Bicykel"). Zielony Rower - Greenway Karpaty Wschodnie docelowo zamknie się pętlą o długości 350 km wokół międzynarodowego rezerwatu biosfery "Karpaty Wschodnie", dając turystom możliwość odwiedzenia trzech parków narodowych: Bieszczadzkiego Parku Narodowego w Polsce, Parku Narodowego "Połoniny" na Słowacji i Użańskiego Przyrodniczego Parku Narodowego na Ukrainie.

Geograficzny przebieg szlaku (główne miejscowości, początek i koniec szlaku) Główna oś szlaku (nr R 61): Roztoki Górne (przejście graniczne na Słowację) - Cisna - Solina - Myczkowce - Lesko - Olszanica - Brzegi Dolne - Krościenko (przejście graniczne na Ukrainę) Punkty startowe szlaku to dwa miasta: Ustrzyki Dolne (dokąd można dojechać koleją) i Lesko. Długość - 900 km, w tym: • 105 km głównej osi szlaku międzynarodowego, • 200 km górskich szlaków terenowych "Extreme Bieszczady", • 595 km tras lokalnych. Nawierzchnia - drogi utwardzone (główna oś szlaku) • 22,22% - 200 km ("Extreme Bieszczady"), drogi leśne i polne • 44% - 396 km, drogi służące ograniczonemu transportowi, częściowo wyłączone z ruchu samochodowego (drogi stokowe - leśne utwardzone) • 12,24% - 110,2 km, drogi samochodowe o niskim natężeniu ruchu (powiatowe) • 21,54% - 193,8 km, drogi o znacznym natężeniu ruchu (krajowe i wojewódzkie) Główni użytkownicy • Główna oś szlaku: rowerzyści • Szlaki lokalne i lokalna oferta turystyczna: rowery górskie, turystyka piesza, kajaki, narciarstwo biegowe, szlaki konne Oferta dodatkowa: kolejka wąskotorowa, ekoturystyczne wędrówki fotograficzne, tropienie zwierząt w Bieszczadzkim Parku Narodowym i rezerwatach, udział w lokalnych wydarzeniach i imprezach, warsztaty rękodzielnictwa i rzemiosła (garncarstwo, bibułkarstwo, malowanie na szkle, tradycyjny wypiek chleba na liściach chrzanu itd.), ekomuzea, w tym Ekomuzeum Trzech Kultur w Lutowiskach, "Hołe" w Dźwiniaczu Dolnym i wiele innych. Dostępność innych środków transportu (możliwość poruszania się po szlaku lub dojazdu do niego środkami komunikacji publicznej) Podróż szlakiem Zielony Rower najlepiej rozpocząć w Lesku. Innym dogodnym punktem startowym są Ustrzyki Dolne, gdzie ma swoją siedzibę Biuro Ekopodróży "Zielony Rower"dokąd można dojechać busami lub autobuysami.

Z Warszawy w Bieszczady można dotrzeć pociągiem, autobusem lub minibusem (przejazd ok. 7-9 godzin). Wyruszając z Krakowa, najlepiej pojechać pociągiem do Rzeszowa, a następnie autobusem do wybranej bieszczadzkiej miejscowości. Informacje o połączeniach - kolej: http://www.pkp.pl/, lokalne autobusy i prywatne busy: http://www.bieszczady.pl/, autobusy regionalne: http://www.pksconnexsanok.pl/. Dostępne mapy i przewodniki • Zielony rower - Greenway Karpaty Wschodnie, przewodnik po szlaku i mapa turystyczna, skala 1:100000 (Wydawnictwo Compass, Kraków 2003), w języku polskim, angielskim, słowackim i ukraińskim, dostępny w księgarniach w całej Polsce. • Bieszczady, informator turystyczny, skala 1:75000 (Wydawnictwo Demart, Warszawa 2006).

Kontakt z organizacjami zarządzającymi szlakiem Karpackie Centrum Turystyki Aktywnej "Zielony Rower" - operator turystyczny i firma społeczna Fundacja Bieszczadzka Ul. Rynek 14, 38-700 Ustrzyki Dolne tel./faks: (013) 469 62 90 e-mail: biuro@zielonyrower.pl http://www.zielonyrower.pl/ e-mail: b.pyzocha@fundacja.bieszczady.pl

Bieszczadzkie Towarzystwo Cyklistów ul. 29 Listopada 51/1, 38-700 Ustrzyki Dolne tel.: 693 131 033, faks: (013) 461 18 78 e-mail: biuro@btc.bieszczady-online.pl Krzysztof Plamowski (konsultant merytoryczny ds. szlaków rowerowych) e-mail: plamowski@onet.pl